Ανθίζει από τον Ιούνιο ως τον Ιούλιο και τα πιο χρήσιμα μέρη είναι τα φύλλα και τα άνθη, που έχουν δυνατή οσμή και αρωματική γεύση, ζεστή και υπόπικρη. Από πλευράς βιοχημικών ιδιοτήτων περιέχει γαλλικό οξύ, εκχυλισματικές ουσίες και μεγάλη ποσότητα αιθέριο λάδι, το χρώμα του οποίου είναι πράσινο και αποδίδει καμφορά. Τα κύρια συστατικά του φυτού διαλύονται στο οινόπνευμα και το νερό. Τα δύο αιθέρια λάδια που σχηματίζονται από το πτητικό στοιχείο, το υδρογονανθρακούχο και το οξυγονούχο, όταν θερμανθούν μετατρέπονται σε καμφορά. Η φασκομηλιά ονομαζόταν από τους αρχαίους χρόνους ιερό βοτάνι, γιατί νόμιζαν πως εκδιώκει το θάνατο, όπως αναφέρουν οι Διοσκουρίδης, Θεόφραστος, Ιπποκράτης, Γαληνός κ.ά. Έχει ιδιότητες στυπτικές, τονωτικές και διεγερτικές, γι’ αυτό και συνιστάται το αφέψημά της ως φάρμακο κατά της ανικανότητας και της γεροντικής κάμψεως των ανδρών. Προκαλεί θερμότητα σε όλο το σώμα και ειδικά στο στομάχι, διευκολύνει την πέψη, προκαλεί άφθονη διούρηση, επιταχύνει την κυκλοφορία και επιδρά στα εγκεφαλικά κύτταρα, μετριάζοντας τον ερεθισμό του νευρικού συστήματος, ως αντισπασμωδικό και κατευναστικό φάρμακο. Οι σπουδαίες ιδιότητες της φασκομηλιάς εκθειάζονται από τους Θεόφραστο, Ιπποκράτη, Διοσκουρίδη, Αέτιο, Γαληνό κ.λπ. Οι Λατίνοι την ονόμαζαν «φυτό ιερό» (herba sacra). Οι της σχολής του Σαλέρνο έλεγαν για αυτήν ότι δεν υπάρχει καλύτερο φάρμακο κατά του θανάτου.
Οι αρχαίοι Αιγύπτιοι και οι Ρωμαίοι πότιζαν τις γυναίκες τους με φασκόμηλo για να είναι πιο γόνιμες.
Τα άτεκνα ζευγάρια που ήθελαν παιδί, παρέμεναν χωριστά για τέσσερις πέντε ημέρες, κατά τις οποίες έπιναν καθημερινά χυμό φασκόμηλου.
Όταν ξανάσμιγαν, η σύλληψη παιδιού ήταν σχεδόν σίγουρη.
Οι Άραβες από πολύ παλιά πίστευαν ότι «ο άνθρωπος που έχει στον κήπο του φασκόμηλο δεν πεθαίνει».
Ο Καρλομάγνος βοήθησε πολύ στη διάδοσή του, ενώ ο γιος του Luis le Pieux συμπεριέλαβε το φασκόμηλo στο διάταγμα De Villis (795), στο άρθρο 70 του οποίου απαριθμούνται τα φυτά που έπρεπε να καλλιεργηθούν στα βασιλικά κτήματα.
Στο Μεσαίωνα χρησιμοποιήθηκε για την αντιμετώπιση πολλών ασθενειών.
Στην Ευρώπη χρησιμοποιούν τη φασκομηλιά ως άρτυμα στα διάφορα φαγητά (ραγόν), προπάντων στην Προβηγκία, όπου αρωματίζουν το ξίδι, τα λαρδιά, το ζαμπόν και καπνίζουν τα φύλλα όπως τον καπνό.
Σε άλλους τόπους, ανατολικότερους, παρασκευάζουν είδος τσαγιού, που το ονομάζουν «τσάι ελληνικό».
Μια παλιά παροιμία λέει πως «όποιος δε θέλει να πεθάνει να τρώει φασκόμηλο το Μάη».
Από το φασκόμηλο γίνεται ωραίο ηδύποτο (liquer de sauge) με 90 γραμ. φύλλων, αφού κατεργαστούν επί 8-10 ημέρες μέσα σε οινόπνευμα ή ρακή.
Το φασκόμηλο μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως βοηθητικό από άτομα με ασθενή ερωτική διάθεση, που προέρχεται κυρίως από έντονη σωματική ή πνευματική κούραση.
Σε αυτή την περίπτωση ο Η. Lecler συνιστά ένα διεγερτικό κρασί που παρασκευάζεται αν βάλουμε 80 γραμ. φύλλα φασκόμηλου σε μισό κιλό μαύρο κρασί για μια εβδομάδα. Μισό ποτήρι κρασιού κάθε φορά είναι αρκετό.
Από το έγχυμά του μπορεί να πίνει κανείς μέχρι τρία φλιτζάνια την ημέρα, όχι βέβαια σε καθημερινή βάση.
Το έγχυμά του φτιάχνεται αν ρίξουμε 20 γραμ. φασκόμηλου σε ένα λίτρο βραστό νερό και το αφήσουμε για 10 λεπτά.
Το αφέψημά του γίνεται όπως το τσάι, με δύο τρία μικρά κλαράκια.
Σταματάει τον ιδρώτα μετά από δύο ώρες και για πολλές μέρες από τη στιγμή που θα πιούμε αφέψημα ή έγχυμα.
Με εξωτερική χρήση είναι τονωτικό και αντιρευματικό, με μπάνια, πολύ καλό καλλυντικό, στυπτικό, αντισηπτικό και επουλωτικό.
Σταματάει την τριχόπτωση και κάνει πολύ καλό στο δέρμα. Έχει δεκάδες χρήσεις και ιδιότητες, πράγμα που δε συναντά κανείς σε πάρα πολλά είδη του φυτικού βασιλείου.
Στο φασκόμηλο υπάρχει σε αναλογία 2% ένα αιθέριο λάδι που περιέχει 30% θουιόνη, 15% κινεόλη, σαλβιόλη, τανακελτόνη, ταννίνη, πικροσαλβίνη και άλλες πικρές ουσίες.
Με το φασκόμηλο χρειάζεται προσοχή, γιατί οι μεγάλες δόσεις και η τακτική χρήση δημιουργούν σοβαρά προβλήματα στον οργανισμό (ταχυπαλμίες, πονοκέφαλο κ.λπ.).
Το αιθέριο λάδι του είναι τοξικό και μπορεί να προκαλέσει επιληψία και τοξίνωση στο νευρικό σύστημα.
Οι γυναίκες που θηλάζουν πρέπει να το αποφεύγουν, γιατί κόβει το γάλα και το κάνει πικρό.
Ανανέωση της γενετήσιας ορμής
1) Η αγριομαρουλιά (αγριοραδίκι η πικραλίδα) αν φαγωθεί ωμή, προκαλεί όρεξη και σεξουαλική διέγερση.
2) Η συχνή κατανάλωση των καρπών από κουκιά (φαγητό) βοηθά τον οργανισμό, δεδομένου ότι το φυτό θεωρείται αφροδισιακό, όπως και τα χλωρά κουκιά.
3) Το έγχυμα του φυτού μέλισσα (50 γραμ. σε 1 λίτρο νερό, 1-2 φλιτζάνια του τσαγιού την ημέρα).
4) Το αφέψημα του φλοιού της κανέλας (10 γραμ. σε 1 λίτρο νερό, 1-2 φλιτζάνια του καφέ την ημέρα).
5) Έγχυμα σπόρων από σέλινο (15 γραμ. σε 1 λίτρο νερό, 1-2 φλιτζάνια του τσαγιού την ημέρα).
6) Συχνή κατανάλωση νεαρών βλαστών της τσουκνίδας, βρασμένων σαν σαλάτα.
Βράζουμε 15 γραμ. σπόρους τσουκνίδας σε τρία ποτήρια νερό και πίνουμε πρωί, μεσημέρι και βράδυ.
7) Η πιπεριά έχει αφροδισιακές ιδιότητες, όπως και τα ρόδια, τα ραπανάκια και οι μελιτζάνες.
8) Διεγερτικό και αφροδισιακό είναι η ρόκα. Να τρώγεται όμως ωμή.
9) Αφροδισιακοί είναι και οι βολβοί, όπως και τα κρεμμύδια (να τρώγονται ωμά).
10) Ζουμί από βρασμένα φύλλα, κοτσάνια και ρίζες αγκινάρας, είναι φάρμακο για την αναφροδισία των γυναικών. (Ένα ποτήρι το πρωί, ένα το μεσημέρι κι ένα το βράδυ).
11) Τα ψημένα κυδώνια είναι αφροδισιακά.
12) Το σέλινο δίνει αφροδισιακές ικανότητες, προπάντων στις γυναίκες.
13) Πάρα πολύ καλό αφροδισιακό φυτό είναι και η μέντα. Με βάση τη μέντα, παρασκευάζουμε ένα ελιξίριο για τον άνδρα με τον παρακάτω τρόπο:
Βάζουμε να μουσκέψουν επί δέκα ημέρες μέσα σε έξι ποτήρια μαύρο κρασί, 40 γραμ. φύλλα μέντας, 3 πράσινες ψιλοκομμένες πιπεριές με τους σπόρους τους, 15 γραμ. φασκόμηλo και τις φλούδες δύο λεμονιών. Προσθέτουμε 250 γραμ. ζάχαρη. Μετά από δέκα ημέρες το σουρώνουμε. Ένα ποτήρι του κρασιού την ημέρα, σε περιπτώσεις ατονίας και εξάντλησης έχει θαυμάσια αποτελέσματα. Να μη γίνεται υπερβολική και συνεχής χρήση, γιατί τότε φέρνει κόπωση.
14) Βάζουμε να μουσκέψουν σε τρία ποτήρια ζεστό νερό, για 5 ώρες, 20 γραμ. από τη ρίζα της πιπερόριζας (τζίντζερ). Πίνουμε το νερό αυτό στο διάστημα της ημέρας, σε κανονικά διαστήματα. Φημίζεται για τις αφροδισιακές της ιδιότητες.
15) Ορισμένοι επίσης θεωρούν τη σοκολάτα αφροδισιακή. Η κατανάλωσή της ευνοεί την έκκριση ενδορφίνης, δηλαδή ευφοροποιητικών και ισχυροποιητικών μορίων. Ένας Αζτέκος αυτοκράτορας, ο Μοκτεζούμα, έπινε ένα παρασκεύασμα σοκολάτας στο οποίο προσέθετε σπόρους ορελλανής βίξας, καυτερή πιπεριά και μέλι.
Τέλος πρέπει να αναφέρω τα γευστικότατα γλυκά της Ανατολής, στα οποία αφθονούν συστατικά με αφροδισιακές ιδιότητες: μικρά γλυκίσματα παρασκευασμένα με μέλι και καρυκεύματα, με σπόρους τσουκνίδας ή κάνναβης, με κανέλα, ζιγγιβέρη, φιστίκια, αμύγδαλα και ροδόσταμα.
