η Ελληνική Παιώνια

Το φυτό οφείλει το όνομά του στον μυθικό Παιώνα, μαθητή του γιατρού των θεών Ασκληπιού, ο οποίος θεράπευσε ένα τραύμα του Πλούτωνα που του είχε προκαλέσει ο Ηρακλής.

 Ο Ασκληπιός σκότωσε τον μαθητή του από φθόνο, αλλά ο Πλούτων τον μεταμόρφωσε στο άνθος που πήρε το όνομά του.

Εξ άλλου, η λέξη «παιάν», που υποδηλώνει δοξαστικό ύμνο, απευθυνόταν αρχικά στον Απόλλωνα Παιάνα ως ένδειξη ευγνωμοσύνης για κάποια θεραπεία με το φυτό.

Από την αρχαιότητα, λοιπόν, η παιώνια είχε φαρμακευτική χρήση.

Κατά τον Διοσκουρίδη, το φυτό θεωρείται αντίδοτο στους πυρετούς, τις δηλητηριάσεις και τη μαγεία.

Κατά τον Πλίνιο, είναι εμμηναγωγό, κατάλληλο για τις παθήσεις των νεφρών, των εντέρων, τους κολικούς, τα δαγκώματα των φιδιών και, επί πλέον, διώχνει τους εφιάλτες.

Η συλλογή του φυτού συνοδευόταν από παράξενες δοξασίες.

Σύμφωνα με τον Θεόφραστο, οι ρίζες έπρεπε να συλλέγονται τη νύχτα, αλλιώς ό συλλέκτης κινδύνευε να υποστεί την επίθεση δρυοκολάπτη και να απολέσει την όρασή του.

Η πρόληψη αυτή επέζησε έως τον 17ο αιώνα.

Στη σύγχρονη ιατρική, η παιώνια θεωρείται ότι έχει αναλγητικές και ηρεμιστικές ιδιότητες.

Aπό λευκά έως μελανοπόρφυρα

Στην Ελλάδα, οι παιώνιες είναι αυτοφυή, πολυετή, ποώδη φυτά των ορεινών κυρίως περιοχών. Προτιμούν ασβεστολιθικά εδάφη και ελαφρώς σκιερές τοποθεσίες σε μακκία βλάστηση και δάση. Το υπέργειο τμήμα τους ξεραίνεται τελείως μετά την ανθοφορία, ενώ το υπόγειο επιζεί κάτω από το έδαφος.

Ο βλαστός είναι συνήθως κοκκινωπός και λείος στα περισσότερα είδη.

Τα φύλλα είναι πάντα σύνθετα, δις τρισχιδή, με πολλές διαιρέσεις.

Τα άνθη φυτρώνουν ανά ένα σε κάθε βλαστό και τα πέταλα ποικίλουν σε μέγεθος, σχήμα και αριθμό, καθώς και σε χρώμα, από λευκά έως μελανοπόρφυρα.

 Οι στήμονες είναι πολυάριθμοι, με κίτρινους ανθήρες, και τα στίγματα ρόδινα, ενώ ο καρπός αποτελείται από χνουδωτούς θυλάκους σε σχήμα αμυγδάλου, γεμάτους μεγάλα, στρογγυλά, μαύρα και κόκκινα άγονα σπέρματα.

Το φυτό που μπορεί να προέλθει από τους μαύρους σπόρους θα πρωτοανθίσει σε 4-5 χρόνια.

.